จักร ๔

จักร ๔
๑. ปฏิรูปเทสวาสะ   อยู่ในประเทศอันควร.
๒. สัปปุริสูปัสสยะ   คบสัตบุรุษ.
๓. อัตตสัมมาปณิธิ   ตั้งตนไว้ชอบ.
๔. ปุพเพกตปุญญตา ความเป็นผู้ได้กระทำความดีไว้ในปางก่อน.

ธรรม ๔ อย่างนี้ ดุจล้อรถนำไปสู่ความเจริญ

ธรรมอะไร ชื่อว่าจักร มีชื่ออีกอย่างหนึ่งว่าอะไร ?
   ธรรมที่นำชีวิตไปสู่ความเจริญรุ่งเรือง เป็นดุจล้อรถที่นำไปสู่ที่หมาย ชื่อว่าจักร
   มีชื่ออีกอย่างหนึ่งว่า พหุการธรรม ธรรมมีอุปการะมากต่อชีวิต
ประเทศเช่นไร เรียกว่าประเทศอันสมควร ?
ทางโลก หมายถึง ประเทศที่มีภูมิลำเนาและถิ่นฐาน อันเหมาะสม แก่การครองชีพของตน ๆ โดยกิจการต่าง ๆ
ทางธรรม หมายถึง ประเทศที่มีสัตบุรุษคือท่านผู้มีสันดานสงบระงับ
คบสัตบุรุษ คือ ทำอย่างไร ?
คือ การไปมาหาสู่ ทำความสนิทสนมกับท่าน(ผู้ประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ ผู้มีกายวาจาใจ อันสงบระงับ หรือ ผู้ประกอบด้วย ธรรมของสัตบุรุษ มีความเป็นผู้รู้จักเหตุ รู้จักผล เป็นต้น )ตามสมควรแก่ฐานะ นั้น ๆ
ธรรมทั้ง ๔ มีปฏิรูปเทสวาสะ เป็นต้น ทำไมจึงชื่อว่าจักร ?
   เพราะธรรมะเหล่านั้นนำผู้ประพฤติไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองเป็นดุจล้อรถนำไปสู่ที่หมาย จึงชื่อว่าจักร
คบสัตบุรุษ ต้องประพฤติปฏิบัติอย่างไร จึงจะเกิดผลดี ?
จะต้องเป็นผู้ฟังคำสั่งสอนของท่านโดยเคารพ เมื่อฟังแล้วต้องใช้โยนิโสมนสิการ ตริตรองให้รู้จักสิ่งที่ดีหรือชั่วด้วยอุบายที่ชอบ และต้องประกอบด้วยธัมมานุธัมมปฏิบัติ ประพฤติธรรมอันสมควรแก่ธรรม จึงจะเกิดผลดี
ประพฤติเช่นไร เรียกว่า อัตตสัมมาปณิธิ (ตั้งตนไว้ชอบ) ?
การตั้งตนอยู่ในคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า คือ ละชั่วประพฤติดี ทำตนให้เป็นหลักฐาน เป็นที่พึ่งของตนและคนอื่นได้ รู้จักวางตน ปราศจากอคติ มีความเคารพในผู้ใหญ่ มีความรักใคร่ในผู้น้อย ตั้งตนไว้ในประโยชน์ทั้ง ๓ ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ สัมปรายิกัตถประโยชน์ ปรมัตถประโยชน์ ตั้งอยู่ในสุจริตธรรม บำเพ็ญทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา เป็นต้น เรียกว่าอัตตสัมมาปณิธิ (ตั้งตนไว้ชอบ)
อัตตสัมมาปณิธิ (ตั้งตนไว้ชอบ) หมายความว่าอย่างไร ?
   หมายความว่า ตั้งกายและจิตให้ถูกต้องตามคลองธรรม เช่น ตั้งตนไว้ในศีล ในศรัทธา ในจาคะ ในสุจริต ในกุศลกรรมบถ ในความเพียร ในความซื่อตรงต่อเวลา หน้าที่ บุคคล ในความเที่ยงธรรม ไม่ลำเอียง วางตนให้เหมาะสมแก่ฐานะ เพศ ภูมิ
ปุพเพกตปุญญตา แปลว่าอะไร หมายความว่าอย่างไร ?
   แปลว่า ความเป็นผู้มีบุญได้ทำไว้แล้วในปางก่อน
   หมายความว่า ความเป็นคนที่เคยได้สร้างคุณงามความดี เช่น ให้ทาน รักษาศีล เจริญภาวนา เป็นต้นไว้ ในวันก่อน เดือนก่อน ปีก่อน หรือชาติก่อน
จักร ๔ เป็นเหตุและผลเนื่องกันอย่างไร ?
การรู้จักเลือกถิ่นที่อยู่อันเหมาะ แก่การประกอบหน้าที่การงาน การรู้จักคบคนดี มีความประพฤติดี มีความรู้ดี การรู้จักปรับปรุงตนให้ดีขึ้น เหตุผลทั้ง ๓ ประการนั้น จะสำเร็จได้ตลอดก็ต้องอาศัยความที่มีบุญ คือ ความดี อันได้กระทำไว้แล้วในชาติปางก่อนเป็นเหตุส่งเสริมให้ชีวิต ก้าวหน้า นำชีวิตไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองเป็นดุจล้อนำไปสู่ความเจริญ
ในจักรทั้ง ๔ จักรที่เท่าไร มีคุณแรงกล้ากว่าจักรทั้งปวง ?
จักรที่ ๓ (อัตตสัมมาปณิธิ การตั้งตนไว้ชอบ) สำคัญกว่าจักรอื่น
เพราะเหตุไร ?
เพราะเหตุว่าการอยู่ในปฏิรูปเทศก็ดี การได้คบกับสัตบุรุษก็ดี การทำบุญไว้ในปางก่อนก็ดี จักสำเร็จผลได้ก็ด้วยอาศัยความตั้งตนไว้ชอบ บุคคลแม้เป็นผู้มีบุญได้กระทำความไว้ในกาลก่อน แต่ภายหลังไม่รู้จักตั้งตน ความดีที่ได้ทำมาก็ไม่อาจส่งเสริมได้
จักรธรรมมีความสัมพันธ์กันอย่างไร ?
   การอยู่ในประเทศอันสมควร ย่อมมีโอกาสได้ประพฤติธรรม และประกอบสัมมาอาชีพได้โดยสะดวกและปลอดภัย มีโอกาสได้คบกับสัตบุรุษ ได้รับคำตักเตือนให้ปฏิบัติในทางที่ถูกต้อง เมื่อได้รับคำแนะนำแล้ว ก็ตั้งตนไว้ชอบ เช่นตั้งอยู่ในศีล ศรัทธา จาคะ เป็นต้น หากตนได้เคยสร้างบุญกุศลไว้ในชาติก่อน หรือ ปีก่อน เดือนก่อน วันก่อน บุญนั้นจะรวมกับบุญที่ทำในปัจจุบัน เป็นกำลังให้พัดผันให้ตนหมุนไปสู่ความเจริญ

อัตตสัมมาปณิธิ กับ ปุพเพกตปุญญตา เป็นเหตุผลกันอย่างไร ?
อัตตสัมมาปณิธิ เป็นเหตุของปุพเพกตปุญญตา ในชาติหน้าและเป็นผลจากชาติที่แล้วมา
ส่วนปุพเพกตปุญญตา เป็นเหตุของ อัตตสัมมาปณิธิ ในชาตินี้

	ผู้เขียน	หัวข้อ: จักร ๔ (อ่าน 11142 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้

สนทนาธรรม ฟังธรรม อ่านธรรมะ บทความธรรมะ หลักธรรมคำสอน กฎแห่งกรรม dhamma