สนทนาธรรม ฟังธรรม อ่านธรรมะ บทความธรรมะ หลักธรรมคำสอน กฎแห่งกรรม dhamma

ใบที่ ๒๕.

เยธัมมา
ธรรมใดใด ไหลมา แต่สาเหตุ
กองกิเลส เป็นโทษ โลภโกรธหลง
กองกุศล ศรัทธา ปัญญาตรง
สมาธิ สติคง ดำรงดี

พระพุทธองค์ ทรงตรัส ดำรัสธรรม
ใครกระทำ กรรมไว้ ไม่หายหนี
ประทับลง ตรงจิต ติดชีวี
ทั้งชั่วดี มีไป ในสัมปราย

ความวนเวียน เปลี่ยนไป ในวัฏฏะ
อริยะ มรรคา หาเป้าหมาย
ทั้งบาปบุญ หนุนไป ไม่เสื่อมคลาย
ชาติสุดท้าย ได้สิ้นภพ จบเวรกรรม

ใบที่ ๒๖.

ศีลส่งสู่ สุคติ แดนวิมาน
ศีลส่งทิพย์ นิพพาน ฐานกุศล
ศีลส่งถึง ซึ่งทรัพย์ ประดับตน
ศีลส่งผล ตราบจน ตนชรา

ศีลเป็นกลิ่น หอมหวน ลอยทวนลม
ศีลเป็นเกราะ เพาะบ่ม ห่มรักษา
ศีลเป็นสัตย์ ตัดโมโห และโลภา
ศีลเป็นเหตุ เมตตา และบารมี
------------------------------
สีเลนะ สุคะติง ยันติ ศีลทำให้ไปสู่สุคติ
สีเลนะ โภคะสัมปะทา ศีลทำให้มีโภคทรัพย์
สีเลนะ นิพพุติง ยันติ ศีลทำให้ไปพระนิพพาน
ศีลเป็นเครื่องประดับอย่างประเสริฐสุด
ศีลเป็นเกราะอย่างอัศจรรย์
ศีลเป็นเครื่องลูบไล้อันประเสริฐสุด
กลิ่นของศีลขจรไปทั่วทุกทิศ
ศีลนำสุขตราบเท่าชรา

ใบที่ ๒๗.

พระศาสนา ศาสดา ศากยะ
มีพรรษะ ห้าพัน สั้นหนักหนา
จำเนียรกาล ผ่านไป ได้เวลา
สองพันห้า มาถึง กึ่งพุทธกาล

โชคดีเถิด เกิดมา ทันพระพุทธ-
ศาสน์พิสุทธิ์ คงปัก เป็นหลักฐาน
มีคัมภีร์ ฏีกา ธรรมาจารย์
ยังสืบผ่าน สานก่อ กันต่อมา

จึงรีบเร่ง เคร่งครัด ปฏิบัติ
มุ่งขจัด ขัดเกลา เผาสังขาร์
จนเป็นผู้ แน่วแน่ แก่มรรคา
อย่ารอช้า ผ่านไป อาจไม่ทัน
------------------------
ศาสนามาถึงครึ่งทางอายุขัยแล้ว
เวลามีแต่ลดน้อยถอยลงทุกที
อย่ามัวรอรี ปล่อยโอกาสที่ยังมี ผ่านไปเลย

ใบที่ ๒๘.

กิเลส สร้างกรรม ทำวิบาก
ความยุ่งยาก มากมาย ในสังสา ร์
ก่อกำเนิด เกิดภูมิ ปูมวิญญา
อวิชชา มามัด เป็นปัจจัย

ตัณหา มานะ และ ทิฏฐิ
โทสะ วิ-จิกิจฉา พาสงสัย
มีสุขโศก หก.กิเลส เป็นเลศนัย
อนุสัย ตามติด ประชิดตน.
---------------
อนุสัย๖ คือกิเลสที่นอนเนื่องในสันดาน
ตามติดไปทุกภพทุกชาติ จนกว่าจะได้มรรคญาณจึงทำลายได้
พระโสดาบันมรรค ทำลาย ทิฏฐิ และ วิจิกิจฉา
พระอนาคามีมรรค ทำลาย โทสะ และกามตัณหา
พระอรหัตตมรรค ทำลาย ภวตัณหา มานะ อวิชชา

ใบที่ ๒๙.

ศีลมีค่า กว่าทรัพย์ใด ที่ในโลก
ระงับโศก โภคภัย ใจสุขี
เป็นบ่อบุญ คุณธรรม กระทำดี
ส่งถึงที่ สุคติ ทิพย์พิมาน

คนมีศีล ยินถึงไหน ใครก็ชอบ
มิตรรายรอบ มอบจินต์ ทุกถิ่นฐาน
ศีลช่วยพา สมาธิ พิชิตมาร
ปัญญาญาณ ผ่องผุด วิสุทธิคุณ
-------------
ศีล เกิดจากการมี หิริโอตตัปปะ คือละอายต่อความเลว
ศีลขัดเกลาสมาธิ และสมาธิขัดเกลาปัญญา

สุขํ ยาว ชรา สีลํ............ศีลนําสุขมาให้ตราบเท่าชรา

ใบที่ ๓๐.

สาธุชน คนเห็นภัย ในวัฏฏะ
ชาติ ชรา มรณะ ในธาตุขันธ์
บำเพ็ญชอบ กอบกุศล ผลอนันต์
ข้ามมหันต์ สัญโญชน์ โอฆกันดาร

ด้วยสัมมา ทิฏฐิ ปฏิบัติ
เห็นความดับ ลับไป ไร้แก่นสาร
จักจางคลาย หน่ายภพ เบื่อพบพาน
อธิษฐาน สิ้นสุด หยุดว่ายวน
-----------------------
ทุกขา ชาติ ปุนัป ปุนัง
การเกิดบ่อยๆ เป็นทุกข์รํ่าไป
น้ำตาแห่งความคร่ำครวญของสัตว์โลก
มีมากยิ่งกว่าน้ำในมหาสมุทรมารวมกัน
เพียงเท่านี้ก็เพียงพอต่อการเบื่อหน่าย
พอกันทีสำหรับวัฏฏะสงสารอันยาวนานนี้

ใบที่ ๓๑.

อันความชั่ว มัวหมอง ควรปองละ
ทำดีประ เสริฐล้ำ ฉ่ำกุศล
จิตพิสุทธิ์ ผุดผ่อง ส่องกมล
ดุจอุบล พ้นน้ำ ยามเบ่งบาน

อันราคะ โทสะ โมหะร้าย
ตัวทำลาย ความดี มีรากฐาน
หากไตรลักษณ์ ประจักษ์แจ้ง แห่งวิญญาณ
จึงประหาร ผลาญกิเลส เหตุเพทภัย
------------------------
สพฺพปาปสฺส อกรณํ
กุสลสฺสูปสมฺปทา
สจิตฺตปริโยทปนํ
เอตํ พุทฺธานสาสนํฯ
การไม่ทำความชั่วทั้งปวง
การบำเพ็ญแต่ความดี
การทำจิตของตนให้ผ่องใส
นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย

ใบที่ ๓๒.
ไม่คร่ำคราญ หวนกาล นานอดีต
ไม่คุ้ยขีด อนาคต แสนสดใส
เพียงรู้ชัด ปัจจุบัน อย่าครรไล
สติตั้ง ยังไว้ ใจผ่อนคลาย

ใครเล่ารู้ วันรุ่ง ของพรุ่งนี้
ชีพชีวี ดีลับ หรือดับหาย
มัจจุราช คาดเค้น ไม่เว้นวาย
เร่งขวนขวาย ไปเถิด ประเสริฐเอย
----------------
ภัทเทกะรัตตะคาถา
อะตีตัง นานวาคะเมยยะ นัปปะฏิกังเข อะนาคะตัง
ยะทะตีตัมปะหีนันตัง อัปปัตตัญจะ อะนาคะตัง
ปัจจุปปันนัญจะ โย ธัมมัง ตัตถะ ตัตถะ วิปัสสะติ
อะสังหิรัง อะสังกุปปัง ตัง วิทธา มะนุพ๎รูหะเย
อัชเชวะ กิจจะมาตัปปัง โก ชัญญา มะระณัง สุเว
นะ หิโน สังคะรันเตนะ มะหาเสเนนะ มัจจุนา
เอวัง วิหาริมาตาปิง อะโหรตตะมะตันทิตัง
ตังเว ภัทเทกะรัตโตติ สันโตอาจิกขะเต มุนีติ

คำแปล (ผู้มีราตรีเดียวอันเจริญ)
ผู้มีปัญญา ไม่ควรคำนึงถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว ไม่ควรตั้งความหวังกับสิ่งที่ยังมาไม่ถึง, สิ่งที่ล่วงไปนั้น ก็ได้ล่วงไปแล้ว สิ่งที่ยังไม่มีมานั้น ก็ยังไม่มาถึง, ก็ผู้ใดเห็นแจ้งชัดในสิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ณ ที่นั้น ๆ แล้ว ใจไม่ง่อนแง่น ไม่คลอนแคลน และผู้ที่ทราบชัดถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว สิ่งที่ยังไม่มาถึง และไม่มีความง่อนแง่น คลอนแคลนในเหตุปัจจุบันนั้นแล้ว พึงพอกพูนความรู้นั้นให้มากยิ่งขึ้น
ความเพียรเพื่อเผากิเลส ควรทำในวันนี้เท่านั้น ใครเล่าจะล่วงรู้ได้ว่า ความตายจะไม่มีในวันพรุ่งนี้, ไม่มีใครที่จะต่อสู้กับพญามัจจุราชผู้มีเสนาใหญ่ได้,
ผู้เป็นบัณฑิตย่อมกล่าวสรรเสริญผู้มีธรรมเครื่องเผากิเลสเป็นเครื่องอยู่ ผู้มีความเพียรแผดเผากิเลสทั้งกลางวันกลางคืนนั้นแล ว่าเป็นมุนีผู้สงบ เป็นผู้มีราตรีเดียวอันเจริญ ดังนี้แล ฯ

ใบที่ ๓๓.

อย่ากระทำ กรรมชั่ว ให้รั่วไหล
รดกายใจ วจี ราคีหมอง
พึงทำแต่ กุศล ผลเนืองนอง
จิตผุดผ่อง พิสุทธิ์ วิมุตติยา

อำนาจใจ ใหญ่ยิ่ง ทุกสิ่งสรรพ
ใจบังคับ สั่งได้ ทั้งซ้ายขวา
ผู้ฝึกหัด ขัดใจ ให้โสภา
ย่อมเลอค่า กว่าเพ็ชร เกล็ดมณี
----------------
มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา มโนเสฏฺฐา มโนมยา
มนสา เจ ปทุฏฺเฐน ภาสติ วา กโรติ วา
ตโต นํ ทุกฺขมเนฺวติ จกฺกํว วหโต ปทํ.
“ธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จแล้วด้วยใจ, ถ้าบุคคลมีใจร้าย พูดอยู่ก็ดี ทำอยู่ก็ดี, ทุกข์ย่อมตามเขาไป ดุจล้อเกวียนหมุนไปตามรอยเท้าโค”

ใบที่ ๓๔.
เรือนหลังคา มุงเอาไว้ อย่างไม่ดี
ฝนวารี หรี่รั่ว ทั่วแห่งหน
จิตที่ตั้ง ยังไว้ ไม่ชอบกล
อกุศล ปนแทรก จนแหลกลาญ

ตั้งจิตไว้ ให้คิดดี ไม่มีโทษ
หยุดเกลียดโกรธ โลภหลง ในสงสาร
การเวียนว่าย ตายก่อ ทรมาน
มุ่งมรรคญาณ ทางพ้น ทุกคนเทอญ
---------------------------------
ครั้งหนึ่ง พระพุทธเจ้าตรัสกับท่านอนาถปิณฑิกเศรษฐีว่า
เมื่อบุคคลไม่รักษาจิต
กายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ก็เป็นอันไม่ได้รักษาไปด้วย
เช่นนี้ กรรมทั้ง ๓ ย่อมเป็นทางไหลมาของกิเลสต่างๆ
เหมือนเรือนที่หลังคารั่ว ทำให้สิ่งอื่นๆเสียหายไปหมด
แต่ใครรักษาจิตไว้ได้ กายกรรมก็จะตรงดีถูกต้อง
วจีกรรมก็จะตรงดีถูกต้อง มโนกรรมก็จะตรงดีถูกต้อง
ปิดทางมาของกิเลสไว้ได้

ใบที่ ๓๕.
ยามสบสุข สรรเสริญ เจริญยศ
อย่าลืมกฏ อนิจจัง ดังขับขาน
ยามทนทุกข์ นินทา ทรมาน
อย่าร้าวราน ไม่นาน ย่อมผ่านไป

โลกธรรม สี่คู่ อยู่คู่โลก
อุปโลกน์ ยกกัน ให้หวั่นไหว
ชนชื่นชม ขมขื่น กลืนฤทัย
หากหยุดใจ ได้พบ สงบธรรม
-----------------------
มงคลสูตร ที่ 35
ผุฏฺฐสฺส โลกธมฺเมหิ จิตฺตํ ยสฺส น กมฺปต
มีจิตไม่หวั่นไหวในโลกธรรม
ลาภ ยศ สุข สรรเสริญ
ไร้ลาภ ไร้ยศ ทุกข์ นินทา
มนุษย์ต่างเสาะแสวงหา
ครั้นได้มาก็ชื่นชมเพียงไม่นาน
ครั้นไม่ได้ก็ขื่นขมตรมดวงมาน
การวางเฉยต่อโลกธรรมแปดจึงเป็นมงคลล้ำค่ายิ่ง

ใบที่ ๓๖.

นัตถิ ตัณหา สมา นที
แม่น้ำนี้ ไม่เทียบ เปรียบตัณหา
นัตถิ ปัญญา สมา อาภา
ดวงปัญญา สว่างแจ้ง กว่าแสงทอง

สัพเพ สังขารา อนิจจัง
ไม่จีรัง แท้จริง สิ่งทั้งผอง
อนัตตา ใครเขลา เฝ้าจับจอง
สุดท้ายกอง นอนทับ กับปัถพี
-------------------
แม่น้ำมหาสมุทรกลืนสรรพสิ่งให้จมลง
แต่ตัณหา กลืนจมได้ยิ่งกว่านั้น
ทั้งๆที่ทุกสิ่งแท้จริงไม่มีใครเป็นเจ้าของได้
สุดท้ายต้องทิ้งไว้ แม้ร่างตนก็กองทับถมแผ่นดิน

อ่านแล้ว จิตใจโล่ง มีสมาธิในการใช้ชีวิตมากขึ้น